Elektrownia wodna Złotniki

Elektrownia Złotniki stanowi dzisiaj dokument dziedzictwa cywilizacyjnego, o którego oryginalności i walorach historycznych świadczą budowle hydrotechniczne stopnia wodnego: zapora, sztolnia obiegowa, przelew stokowy z niecką wypadową, rurociągi prowadzące wodę na turbiny, upusty denne.

Pojemność zbiornika wynosi 10,5 mln m³ wody, a jego powierzchnia około 120 ha. Podstawowym zadaniem zbiornika jest retencja oraz produkcja energii elektrycznej. Budowę zapory i zbiornika na Kwisie rozpoczęto w 1919 roku, a elektrownię uruchomiono 20 listopada 1924 roku. Autorem projektu stopnia był prof. Otto Intze, autor projektów stopni wodnych w Leśnej i Pilchowicach I.

Rozwijając plan ochrony przeciwpowodziowej Pogórza Sudeckiego czerpano z doświadczeń uzyskanych w czasie budowy tych stopni.

Prace rozpoczęto od wykonania sztolni obiegowej i grodzy budowlanej w górnym stanowisku stopnia. Po skierowaniu wód rzeki do sztolni i wykonaniu prac fundamentowych przystąpiono (w 1921 roku) do wznoszenia korpusu zapory, a w końcu budynku elektrowni. W efekcie tych prac powstała kamienno – betonowa zapora posiadająca wysokość całkowitą 36 m oraz długość w koronie 168 m. W budynku elektrowni początkowo zamierzano zainstalować cztery turbozespoły, poprzestano na trzech, czwarty wykonany dla tej elektrowni, zamontowano w 1923 roku w elektrowni wodnej Pilchowice I.

Warto również zwrócić szczególną uwagę na oryginalne mechanizmy napędowe zamknięć sztolni, upustów, rurociągów, wreszcie turbozespoły, należące w swoim czasie do najnowocześniejszych. Gdy przydamy temu architekturę zapory i elektrowni, zyskamy modelowe rozwiązanie techniczno-funkcjonalne zbiornikowej elektrowni początku XX w.

Lokalizacja

Jezioro Złotnickie, to jezioro zaporowe na rzece Kwisa, między Gryfowem Śląskim a Leśną, powstałe w wyniku przegrodzenia rzeki zaporą poniżej Gryfowa Śląskiego.

Innowacyjność

Zwróć uwagę na oryginalne mechanizmy napędowe zamknięć sztolni, upustów, rurociągów, wreszcie turbozespoły, które w swoim czasie należały do najnowocześniejszych.

Zdjęcia

Elektrownia wodna Złotniki

Parametry techniczne elektrowni

  •  Km rzeki  Kwisa 95+540
     Wysokość [m] 36 
     Długość w koronie w [m]  168
     Szerokość u podstawie w [m]  27
     Szerokość w koronie w [m]  5
     Pojemność zbiornika w [mln m3]  10,5
     Powierzchnia zbiornika w [ha]  125
     Długość zbiornika w [km]  9
  • Dane Turbozespołu  Nr 1  Nr 2   Nr 3
     TURBINA 
     Rok budowy  1921 1921  1921 
     Typ Francis  Francis  Francis
     Wytwórca  Voith  Voith  Voith
     Moc instalowana [kW]  2105  1582  736
     Natężenie przepływu [m3/s]  8,95  5,72  3,5
     Spad [m]  30  30  27
     Prędkość obrotowa [obr/min]  300  300  375
     GENERATOR
     Rok budowy  1921  1921  1921
     Typ  synchroniczny  synchroniczny  synchroniczny
     Wtwórca  SSW  SSW  SSW
     Moc [kVA]  2900  2100  1200
     Współczynnik mocy  0,7  0,7  0,7
     Napięcie [kV]  10,5  10,5  10,5
     Prędkość obrotowa [obr./min]  300  300  375